فعالیت در دنیای کسب و کار نیازمند توانایی های بالایی است. اغلب افراد به طور مداوم به دنبال فرصتی برای شروع کسب و کار شخصی شان هستند. این امر بدون آگاهی از واقعیت های مدیریت کسب و کار به طور حتم موجب ورشکستگی افراد خواهد شد. امنیت کسب و کار در زمینه رشد و توسعه شرکت اهمیت بسیار زیادی دارد. بسیاری از کارآفرینان پس از راه اندازی کسب و کار شخصی شان نسبت به ثبت رسمی اش بی‎توجه هستند. این امر در مورد برخی از نوآوری های شرکت ها نیز به چشم می خورد. براساس گزارش های موجود در ویکی‎پدیا، فقط 50درصد از اختراعات و نوآوری های تازه در ایالت متحده به طور رسمی ثبت می شود. دلیل این امر فرآیند طولانی و پیچیده ثبت اختراع است. برندهای مختلف در این میان استفاده هرچه سریع تر از نوآوری ها برای جلب نظر مخاطب هدف اهمیت بسیار بالایی دارد بنابراین برندها از انتظار برای ثبت رسمی نوآوری شان صرف نظر می کنند.

یکی از تجربه های منفی در زمینه کسب و کار مواجهه با جریمه های سنگین در پی عدم احترام به قوانین حق ثبت شرکت یا نوآوری است. امروزه برندهای بسیار زیادی در بازارهای مختلف مشغول به فعالیت هستند. اگر ما در این بازار پر از رقابت قصد راه اندازی کسب و کار داریم، باید از تفاوت نام و علامت تجاری مان با دیگران اطمینان حاصل کنیم. در غیر این صورت سایر برندها هر لحظه امکان ثبت شکایت از ما را خواهند داشت. این نکته وقتی یک کسب و کار تازه به شرایط ثبات رسیده باشد، بسیار دردناک تر خواهد بود بنابراین از همان گام نخست باید نسبت به ثبت رسمی نام و علامت تجاری برندمان اقدام کنیم.

کارآفرینان در سراسر جهان برای دستیابی به موفقیت به سختی تلاش می کنند. اگر در پایان امکان بهره‎برداری مناسب از تلاش های موردنظر وجود نداشته باشد، اغلب آنها نسبت به ادامه فعالیت کارآفرینانه دلسرد خواهند شد. هدف ما در این مقاله بررسی راهکارهای حفاظت از نام و علامت تجاری شرکت است. به این ترتیب خطر جریمه های مالی سنگین دیگر پیرامون برند ما وجود نخواهد داشت.

1. به روز رسانی مداوم اسناد مربوط به علائم تجاری

بسیاری از برندها پس از ثبت علامت تجاری شان در روزهای ابتدایی فعالیت دیگر اقدامی برای به روز رسانی شان انجام نمی دهند. نظام حقوقی بسیاری از کشورها در صورت عدم به روز رسانی اسناد مربوط به علائم تجاری پس از مدت‎زمان مشخصی امکان ثبت شرکت هایی با نام مشابه را صادر خواهد کرد. به این ترتیب شهرت ما در معرض خطر قرار خواهد گرفت. تنها کار موردنیاز در این بخش مشاوره مداوم با شرکت های حقوقی یا دست‏کم پیگیری وضعیت علامت تجاری برند از سوی مدیران ارشد است. به این ترتیب امکان اطمینان از وضعیت مطلوب علامت تجاری برند فراهم خواهد شد.

مطلب مرتبط: برندسازی با طراحی علامت تجاری منحصر به فرد

گاهی اوقات شرکت ها به هنگام ثبت برند یا علامت تجاری برخی از نکات جزئی را فراموش می کنند. مزیت اصلی به روز رسانی مداوم اطلاعات مربوط به علامت تجاری و بازبینی اسناد در همین نکته نهفته است. شاید در ابتدا چنین توصیه ای بیش از اندازه ساده به نظر برسد، اما از نقطه نظر تاثیرگذاری نتیجه حیرت‎انگیزی دارد. اشتباهات کوچک در دنیای کسب و کار هزینه های سنگینی برای برندها دارد.

2. توجه به قوانین از همان روز نخست ثبت علامت تجاری

حفاظت از علامت تجاری برند کار ساده ای نیست، اما اگر قوانین موجود در بازار محل فعالیت مان را رعایت کنیم، مشکل خاصی پیش روی مان قرار نخواهد گرفت. نکته مهم در اینجا استفاده از طرح های واضح و مشخص برای شرکت مان است. گاهی اوقات علامت های تجاری به دلیل عدم وضوح امکان تمایز از یکدیگر را ندارند. این امر اغلب موجب مشاهده چندین برند با علامت تجاری به نسبت مشابه در بازار می شود. برخی از قوانین مهم در زمینه حفاظت از علامت تجاری شرکت ها به شرح ذیل است:

• نام برند همیشه باید در حالتی متفاوت در متن به کار گرفته شود بنابراین برجسته ساختن نام برند یا قرار دادن آن در علامت های نوشتاری مناسب ضروری خواهد بود. اغلب اوقات مردم به دلیل شباهت نام های تجاری به رویدادها یا اشیای پیرامون شان توجه خاصی به آن نمی کنند. استفاده از نکته مورد بحث در اینجا به پیشگیری از چنین اشتباهاتی کمک خواهد کرد.

• اگر شما هنوز علامت تجاری تان را ثبت نکرده اید، باید دست‎کم نوبت ثبت در سازمان دولتی موردنظر را تهیه کنید. در غیر این صورت برندهای دیگر امکان استفاده رایگان از طرح شما را خواهند داشت.

• استفاده از نام و علامت تجاری برند بر روی بسته‎بندی محصولات تا پیش از ثبت نهایی گزینه چندان مطلوبی نیست. دلیل این امر امکان ثبت شکایت از برند ما به خاطر نقض قوانین مربوط به کپی‎رایت است. همچنین پیش از تایید رسمی نهادهای دولتی مبنی بر اصالت علامت تجاری مان خطر سرقت ایده ما نیز وجود خواهد داشت.

اغلب شرکت های بزرگ حتی پیش از شروع به فعالیت برندهای شان اقدام به ثبت تمام علامت های تجاری مربوط به کسب و کار موردنظر می کنند. به این ترتیب دیگر هیچ شرکتی امکان کپی‎برداری از طرح های آنها را نخواهد داشت. اگرچه در زمینه ثبت علامت های تجاری مشاوره ها و راهنمایی های بسیار زیادی موجود است، اما تمام آنها به درد ما نمی خورد. در ادامه برخی از بایدها و نبایدهای این عرصه را با یکدیگر به طور خلاصه مرور خواهیم کرد.

• نبایدهای حفاظت از علامت تجاری:

وقتی ما تضمینی برای ثبت علامت تجاری برندمان نداشته باشیم، هیچ مانعی پیش روی رقبا برای سوءاستفاده از آن وجود نخواهد داشت بنابراین ما باید به دنبال راهکاری برای مدیریت مناسب کسب و کارمان در فاصله زمانی شروع به کار تا ثبت و تایید نهایی علامت تجاری مان باشیم. برخی از شرکت ها در این فاصله از نمایش نام برندشان خودداری می کنند. به این ترتیب فعالیت برند مورد نظر تحت نام شرکت مادر ادامه پیدا خواهد کرد.

• بایدهای حفاظت از علامت تجاری:

پس از ثبت نهایی علامت تجاری برندمان دیگر استفاده از آن بدون هیچ‎گونه نگرانی امکان‎پذیر خواهد بود. علامت تجاری هر برند بیانگر هویت بصری آن خواهد بود بنابراین باید از آن در فضاهای مناسب استفاده کرد. برخی از برندها علی رغم ثبت علامت های تجاری جذاب کمتر در فرآیند بازاریابی یا تبلیغات از آن استفاده می کنند. به این ترتیب در عمل ثبت طرح موردنظر کمترین فایده ای برای آنها نخواهد داشت.

مطلب مرتبط:  4 توصیه متخصصان برای انتخاب نام و علامت تجاری

اغلب برندها همیشه احتمال ثبت شکایت از سوی رقبا مبنی بر سرقت اید ه ها را مدنظر دارند. این امر در مورد علامت های تجاری رواج بالایی دارد. توصیه ما در اینجا حفظ تمام اسناد اولیه مربوط به ثبت علامت تجاری در مکانی امن است. چنین اسنادی در جلسات دادگاه برگ برنده شما خواهد بود. به این ترتیب حتی امکان درخواست پرداخت غرامت از سوی طرفین شاکی نیز وجود خواهد داشت.

استفاده از علامت تجاری از سوی برندهای مختلف دارای تفاوت است. برخی از برندها بیشتر بر روی استفاده اولیه از علامت تجاری شان تاکید دارند. این امر شامل درج علامت تجاری بر روی محصولات شرکت است. به عنوان مثال، برند نایک بر روی تمام محصولاتش علامت تجاری خود را درج می کند. این امر موجب شهرت هرچه بیشتر طرح موردنظر در طول دهه های فعالیت نایک شده است.

برندهای فعال در عرصه ارائه خدمات و مشاوره های تخصصی از علامت تجاری شان در قالب ثانویه استفاده می کنند. این امر شامل استفاده از علامت تجاری در کمپین های بازاریابی و تبلیغات است. اگر شما در حوزه مشاوره کسب و کار فعالیت دارید، این شیوه مناسب خواهد بود. به عبارت بهتر، در اینجا کالای مشخصی برای درج علامت تجاری شرکت بر روی آن وجود ندارد بنابراین برندها تمایل بیشتری برای استفاده از علامت تجاری شان دارند.

3. حفاظت از علامت تجاری در برابر استفاده غیرقانونی

تلاش برای حفاظت از علامت تجاری در برابر استفاده غیرقانونی رقبا اهمیت بسیار بالایی دارد. برخی از برندها فقط در گام نخست نسبت به استفاده غیرقانونی از علامت تجاری شان حساس هستند بنابراین پس از مدت زمانی کوتاه در بازار سیاه یا حتی بازارهای رسمی از علامت آنها سوءاستفاده گسترده صورت می گیرد. حفاظت از علامت تجاری همیشه ساده نیست. ما باید نظارت دقیقی بر روی شرایط بازار و جایگاه علامت تجاری مان در آن داشته باشیم. در غیر این صورت فرصت مناسب برای رقبا یا برندهای کوچک‎تر برای سودجویی از هویت بصری کسب و کارمان فراهم خواهد شد.

مجرمان حرفه ای در زمینه سرقت علامت تجاری از شیوه های هوشمندانه و متنوعی استفاده می کنند. هدف اصلی چنین اقداماتی فروش محصولاتی با کیفیت پایین تر با نامی مشابه برند شماست. به این ترتیب اعتبار شما در بازار کسب و کار خدشه دار خواهد شد. رایج ترین شیوه مورد بحث در اینجا استفاده از طرحی به شدت مشابه علامت تجاری یک برند و ایجاد تغییراتی بسیار کوچک در آن است. به این ترتیب تشخیص تفاوت میان علامت های تجاری به شدت دشوار خواهد شد.

خوشبختانه امروزه راهکارهای بسیار زیادی برای پیشگیری از سرقت هویت بصری برندها وجود دارد. برندهای بزرگ علاوه بر علامت تجاری شان اقدام به ثبت طیف های رنگی موجود در آن نیز می کنند. به این ترتیب امکان پیگیری قضایی پرونده های سوءاستفاده از علامت تجاری بسیار راحت و سریع تر خواهد شد.

یکی از بهترین راهکارهای روشن ساختن بحث در این زمینه استفاده از یک مثال است. نام برندی تحت عنوان «Project Elevate» را در نظر بگیرید. اگر برند موردنظر در زمینه مدیریت کسب و کار و فروش موفق باشد، شاید یکی از رقبا نسبت به استفاده غیرقانونی از اعتبار آن وسوسه شود. این امر شامل ثبت یک برند در حوزه کسب و کار موردنظر با نام «Project Elevate8» خواهد بود. بی‎تردید در همان نگاه نخست نیز شباهت های بسیار زیادی میان هر دو نوع لوگو وجود دارد. این امر موجب بی‎اعتمادی هرچه بیشتر مخاطب هدف نسبت به فعالیت برند موردنظر خواهد شد. بسیاری از برندها نسبت به چنین سوءاستفاده هایی توجه کافی ندارند. اگر ما در همان مراحل نخست جلوی چنین تعرض هایی نسبت به کسب و کارمان را نگیریم، به زودی کیفیت نامطلوب محصولات فرعی آنها موجب کاهش اعتبارمان نظر مشتریان خواهد شد.

4. پیشگیری از کاربرد تمام علامت های تجاری مشابه برندمان

تمام علامت های بصری، متن، نماد و حتی دستگاه های اختصاصی شرکت ما جزو مقوله علامت تجاری محسوب می شود، با این حساب علامت تجاری امری فراتر از صرف لوگو است. چنین علامت هایی نباید از سوی برندهای دیگر مورد استفاده غیرقانونی قرار گیرد. البته برندها امکان واگذاری امتیاز علامت های تجاری به صورت محدود یا کامل را دارند. برخی از برندهای برای حفاظت هرچه بهتر از علامت های تجاری شان اقدام به ثبت نمونه های مشابه به نام خود می کنند. به این ترتیب رقبا حتی امکان استفاده از علامت های شبیه به علامت اصلی ما را نیز نخواهند داشت.

بدون تردید آگاهی از دامنه شمول علامت های تجاری اهمیت بسیار زیادی دارد. ما در ذیل به برخی از علامت های تجاری مهم اشاره کرده ایم:

• لوگوها

• شعارهای تبلیغاتی یا شعار اصلی برند

• طراح های مربوط به لوگو، بیلبوردهای تبلیغاتی، کمپین های بازاریابی و محصولات

• انواع موسیقی و صوت های مربوط به برند

• رنگ های مورد استفاده در طرح های برند

• شخصیت های مربوط به برندمان (مانند شخصیت اصلی برند KFC)

5. توجه به محدودیت زمانی ثبت علامت تجاری

اغلب اوقات ثبت علامت های تجاری برای مدت زمان طولانی یا همیشه صورت نمی گیرد. بیشتر کشورها در این زمینه قانون ثبت پنج ساله طرح ها را دارند. این امر به منظور پیشگیری از ایجاد انحصار در حوزه علامت های تجاری از سوی برندهای ورشکسته یا تغییریافته است. نکته مهم در این میان تلاش برای به روز رسانی علامت های تجاری یا ثبت دوباره آنها در سازمان های دولتی مربوطه است. در غیر این صورت پس از چند ماه علامت های ما در دسترس عموم قرار می گیرد. این امر به معنای امکان ثبت برند تازه با علامت تجاری ما خواهد بود.

مزیت مهم برندها در زمینه ثبت دوباره علامت های تجاری شان امکان رزرو نوبت است. به این ترتیب حتی اگر در بازه های زمانی مشخص امکان مراجعه یا پیگیری امور مربوط به تمدید حق علامت های تجاری را نداشته باشیم، امتیاز آنها برای مدت زمانی مشخص در اختیار ما باقی خواهد ماند.

مطلب مرتبط: رابطه علامت تجاری و برند

نکات پایانی

علامت های تجاری در فعالیت هر برندی نقش اساسی ایفا می کند بنابراین حفاظت از آنها اهمیت بالایی دارد. متاسفانه برخی از برندها بسیار دیر به فکر ثبت یا تمدید حق امتیاز علامت های تجاری شان می افتند. نتیجه این امر نابودی بخش قابل توجهی از زحمات و تلاش های آنهاست.

بی‎تردید هیچ راهکار یگانه ای برای حفاظت از علامت تجاری برند وجود ندارد. هدف اصلی ما در این مقاله بررسی نکات اولیه و اساسی برای حفاظت از علامت های تجاری بود. برند شما در زمینه حفاظت از علامت های تجاری اش باید به طور مداوم به روز رسانی اسناد حقوقی مربوط به ثبت آنها را مدنظر داشته باشد.